ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ , ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਮਿਸਾਲ
ਅੱਜ ਅੱਸੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ ਨਾਲ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਿੱਤੇ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀਨ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜੀ ਹਾਂ, ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਦਾ ਨਵਾਂ ਤਰੀਕਾ ਦਿਖਾ ਕੇ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਲੇਖ ਰਾਹੀਂ ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਬਾਰੇ...
ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ
ਸਮੇਂ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਫ਼ ਤੇ ਸਿੱਦਾ ਅਸਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੀ ਹਾਂ, ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਰੁਖ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਅਜਿਹਾ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਹੀ ਚੰਗੀ ਕਮਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਸੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ ਦੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਕਿੱਤੇ 'ਚ ਨਾਮਣਾ ਖੱਟਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਵੱਖਰੀ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਵਜ੍ਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਹਰ ਪਾਸੇ ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਗੁਣਗਾਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ:
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ 31 ਸਾਲ ਦੇ ਹਨ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ `ਚ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ ਨੇ ਵਪਾਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕਿ ਭੇਡਾਂ ਅਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਪਾਲਣ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ `ਚ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਣ ਮੱਤੇ ਮਾਲਕ ਹਨ। ਉਹ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਲ ਰਹੇ ਹਨ।
ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ ਮੁਸਲਿਮ ਗੁੱਜਰ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਰਾਹੁਲ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਵੀ ਇਸ ਕਿੱਤੇ ਵੱਲ ਮੁੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ- ਸਿੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਅਭੌਰ ਅਤੇ ਫਾਜ਼ਿਲਿਕਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਆਮਦਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ:
ਰਾਹੁਲ ਕਾਸਨੀਆ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦੇ ਕਿੱਤੇ ਨਾਲ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਹ ਪਰਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਸਥਿਰ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕ ਹਨ। ਉਹ ਪੱਕੇ ਘਰ `ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੱਕੇ ਸ਼ੈੱਡ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਕਈ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਸ਼ੁੱਧ ਬੀਟਲ ਝੁੰਡ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਾਸਨੀਆ ਪਿੰਡ ਤੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਸਥਾਨਕ ਗੈਰ-ਵਰਣਨ ਵਾਲੀਆਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ(Upgrade) ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਜਨਨ ਬੱਕਰਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਚੰਗੀ ਬਰੀਡਰ ਬੱਕਸ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਪਾਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਰਭਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵਧੀ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਮੂਲ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਆਂਕੜੇ 2016, DAHDAF, MOA&FW, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 58,000 (2013-14) ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 64,800 (2015-16) ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਧਾ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਤੇ ਅੰਸ਼ਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੀਟਲ ਦੁੱਧ ਦੀ ਉੱਚ ਮੰਗ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਘੀਏ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨੇ ਬਦਲੀ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਆਓ ਜਾਣੀਏ ਕਿਵੇਂ
ਨਸਲ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਵੇਰਵਾ:
ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ ਦਾ ਰੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬੱਕਰੀਆਂ ਭੂਰੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ, ਅੱਖਾਂ, ਖੁਰ ਅਤੇ ਪੂਛ ਕਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ `ਚ ਪ੍ਰਤੀ ਬੱਕਰੀ ਲਗਭਗ 3 ਬੱਚੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਬੱਕਰੀ ਦੀ ਨਸਲ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਤੇ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਵਿਲੱਖਣ ਗੁਣ ਹਨ। ਇਹ ਗਰਮ ਤੇ ਨਮੀ ਵਾਲੇ ਮੌਸਮ ਲਈ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ। ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ `ਚ 4-5 ਘੰਟੇ ਚਰਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸਟਾਲ ਫੀਡਿੰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਫੀਡ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ, ਬਾਜਰਾ/ਜਵਾਰ, ਅਤੇ ਐਗਰੀਮਿਨ ਪੂਰਕ ਜੋ ਕਿ ਖਣਿਜ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ, ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਪੀਪਲ ਰੁੱਖ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ 'ਤੇ ਬਰਾਊਜ਼ (Browse) ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਜਾਨਵਰ ਬਰਾਊਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ, ਉਦੋਂ ਸਟਾਲ ਫੀਡਿੰਗ (Stall feeding) ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਰਸੀਮ ਵਰਗੇ ਫਲ਼ੀਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚਾਰੇ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕੁਆਲਿਟੀ ਦੇ ਘਾਹ 'ਤੇ ਵੀ ਪਲ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਝੁੰਡ ਬਣਤਰ:
ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸ਼ੁੱਧ ਬੀਟਲ ਨਸਲ ਦੀਆਂ 84 ਬੱਕਰੀਆਂ ਦਾ ਝੁੰਡ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ:
-ਬੱਚੇ (0-4 ਮਹੀਨੇ): 12 ਨਰ ਅਤੇ 16 ਮਾਦਾ
-ਉਤਪਾਦਕ (5-10 ਮਹੀਨੇ): 15 ਨਰ ਅਤੇ 15 ਮਾਦਾ
-ਪ੍ਰਜਨਨਯੋਗ ਬੱਕਰੀਆਂ: 25 ਬੱਕਰੀਆਂ
-ਬਰੀਡਰ ਬੱਕਸ: 2
-ਆਮ ਨਰ-ਮਾਦਾ ਅਨੁਪਾਤ 1:20 ਹੈ।
ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੇ ਗਰਭ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ 100-150 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਾਸ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਾਲੇ ਨਰ ਸਥਾਨਕ ਬਾਜ਼ਾਰ `ਚ ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਸਲ ਦੇ ਇੱਕ ਨਰ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਲਗਭਗ 25-30 ਗ੍ਰਾਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 6000-7000 ਰੁਪਏ `ਚ ਵਿਕਦਾ ਹੈ। ਮਾਦਾ ਬੱਕਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੁੱਧ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਸਤ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਲਗਭਗ 1 ਲੀਟਰ/ਬੱਕਰੀ/ਦਿਨ ਹੈ। ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਦੀ ਔਸਤ ਮਿਆਦ ਲਗਭਗ 5 ਮਹੀਨੇ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੇ ਝੁੰਡ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਜਾਨਵਰ ਨੇ 3.2 ਲੀਟਰ/ਦਿਨ ਦੀ ਉੱਚੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ:
ਕਾਸਨੀਆ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ 4,00,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਬਕਸ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦੁਆਰਾ 25% ਸ਼ੁੱਧ ਆਮਦਨੀ ਵਜੋਂ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਭਾਵ 1,00,000 ਰੁਪਏ। ਉਹ ਮਾਸ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਨਿਯਮਤ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਨਰ ਬਕਰਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਰ ਬਕਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮੀਟ ਲਈ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਹੁਲ ਕੋਲ, ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਹੈ। ਕਾਸਨੀਆ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 4-5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਚੁਣਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਕਮਿਊਨਿਟੀ `ਚ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਰਤਮਾਨ `ਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ, ਲੋਕ ਭੇਡ ਪਾਲਣ ਤੋਂ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਮਾਰਕੀਟ ਮੰਗ ਹੈ ਤੇ ਇਸਦਾ ਦੁੱਧ ਜੜੀ ਬੂਟੀਆਂ ਦੀ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀਆਂ ਪਾਲਣ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ ਤੇ ਰਿਟਰਨ ਚੰਗਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਤੇ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਯਤਨ, ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬੀਟਲ ਬੱਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਵੱਛੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਵੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੁਨਾਫਾ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਜ਼ਰੂਰੀ ਨੋਟ: ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਤੁਸੀਂ www.punjabi.krishijagran.com 'ਤੇ ਲੌਗ ਇਨ ਕਰੋ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਟੈਬ 'ਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਕਿਸੇ ਸਫਲ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ punjabi@krishijagran.com 'ਤੇ ਈਮੇਲ ਕਰੋ।
Summary in English: This 31 year old youth is earning good profit from goat rearing business
