ਸਾਲ 2021 ਵਿਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਭਾਅ ਵਿਚ ਤੇਜੀ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਲਾਭ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਰੋਂ ਦੀ ਰਕਮ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰੋਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਤਰਫ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ| ਇਸ ਵਾਰ ਹਾੜੀ ਸੀਜ਼ਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵਿਚ ਸਭਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਬਿਜਾਈ ਸਰੋਂ ਦੀ ਹੋਈ ਸੀ | ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਰਕਬਾ 91.44 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਰਕਬਾ 73.12 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ | ਹੱਲੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਧ-ਫੁੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜਾਂ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਮੀਂਹ ਕਾਰਨ ਮਾਮੂਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਪਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਾਰ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਬੰਪਰ ਫ਼ਸਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਪਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਬੰਪਰ ਪੈਦਾਵਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਵਾਂਗ ਸਰੋਂ ਦਾ ਭਾਅ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮੰਡੀ 'ਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਅ 'ਤੇ ਵਿਕ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਸਟਾਕ ਰੱਖਿਆ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰ੍ਹੋਂ 9-10 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਵਿਕ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਵਿਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਾੜੀ ਸੀਜ਼ਨ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ |
ਸੀਜ਼ਨ ਖੁਲਦੇ ਹੀ ਹੇਠਾਂ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਭਾਅ
ਇੱਕ ਤਰਫ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਲਈ ਇਸ ਸਮੇਂ ਸੀਜ਼ਨ ਖੁੱਲ੍ਹਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸੀਜ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਨਾਲ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੋ-ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਢੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਤਿਆਰ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਕਿਸਾਨ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਪੈ ਰਹੀ ਸੀਤ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਬੱਦਲਵਾਈ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸੀਜ਼ਨ ਖੁੱਲ੍ਹਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਆਮਦ ਵਧਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਅ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਸਰ੍ਹੋਂ ਮੰਡੀ ਅਲਵਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ 28 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਭਾਅ 7200 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਭਾਅ 7800 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਚ ਇਹ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਇਸ ਵਾਰ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਮਈ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਸਥਿਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੀਤੀਆਂ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹੇਗੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਤੇਜੀ ,ਜਾਣੋ ਭਾਅਦਾ ਗਣਿਤ
ਬਾਜ਼ਾਰ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 2020-21 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ 'ਚ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦੀ ਛੋਟ ਸੀ। ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 2021 ਵਿਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਵਿਚ ਮਿਸ਼ਰਣ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਸਰੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਹੀ ਵਿਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਭਾਅ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਉੱਚੇ ਰਹੇ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੰਡੀਕਰਨ ਸੀਜ਼ਨ 2022-23 ਲਈ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਵਿੱਚ ਵੀ 400 ਤੋਂ 5050 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।
ਬਾਜ਼ਾਰ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਆਮਦ ਦੇ ਪੀਕ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਭਾਅ 5500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਅ 8-9 ਹਜ਼ਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਹੋਰ ਤੇਲ ਬੀਜ ਫਸਲਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਪੈਦਾਵਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ| ਅਪ੍ਰੈਲ 2022 ਤਕ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਭਾਅ ਵਿਚ ਉੱਚ-ਨੀਚ ਜਾਰੀ ਰਹੇਗੀ | ਇਸ ਵਿਚ ਮੌਸਮ ਵੀ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਨ ਹੋਵੇਗਾ | ਜੇਕਰ ਮੌਸਮ ਸਹੀ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਲਾਮਾਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ |
ਸਾਰੀਆਂ ਤੇਲ ਬੀਜ ਫਸਲਾਂ ਦੇ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੇਲ ਬੀਜ ਫਸਲਾਂ ਹੇਠ ਰਕਬਾ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਹੇਠ ਰਕਬਾ 18.30 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਤੇਲ ਬੀਜਾਂ ਹੇਠ ਰਕਬਾ ਵਧ ਕੇ 101.16 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਰਕਬਾ 91 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਕਣਕ ਹੇਠ ਰਕਬਾ ਕਾਫੀ ਘਟ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਡਿੱਗਦਾ ਪੱਧਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਦੀ ਲਾਗਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
ਹੱਲੇ ਤਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿਚ ਖਾਸ ਨੁਕਸਾਨ
ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿਚ ਕੀੜੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਬਹੁਤ ਘਟ ਹੈ | ਇਸ ਨਾਲ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਬੰਪਰ ਫ਼ਸਲ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਡਾ: ਡੀ.ਕੇ. ਯਾਦਵ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਹੇਠ ਰਕਬਾ ਵਧਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਕਾਰਕ ਕੀਮਤ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਮੌਸਮ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਲਗਭਗ ਪੱਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਕਈ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਤਿਆਰ ਹੋ ਕੇ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਨਮੀ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਾ ਰੱਖਣ। ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਬਹੁਤੇ ਕਿਸਾਨ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਮੰਡੀ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਕੀਮਤਾਂ ਵੀ ਸਹੀ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਭਾਅ ਚੰਗੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਸਾਲ 2020-21 ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਰੀਬ 10,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਭਾਅ ਵਧਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸਰੋਂ ਦੇ ਭਾਅ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੀ ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਅਸਮਾਨ 'ਤੇ ਰਹੀ। ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 200 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੀ।
ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘਰ ਬੈਠੇ ਲੱਖਾਂ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਮਿੱਲ ਜਾਂ ਕੱਚੀ ਘਣੀ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਤੇਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗਾ ਵਿਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਕੱਢ ਕੇ ਵੇਚ ਕੇ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੇਲ ਮਿੱਲ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਥਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ। ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਥੋਕ ਵਿੱਚ ਰਾਈ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੇਲ ਮਿੱਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਲੱਭਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਸਿੱਧੇ ਮਿੱਲ ਤੋਂ ਹੀ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਮਿੱਲ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਸਮਾਨ
ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਮਿੱਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਭਾਰੀ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਇਹਨਾਂ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ-:
-
ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ
-
20 hp ਦੀ ਮੋਟਰ
-
ਫਿਲਟਰ ਪ੍ਰੈਸ ਮਸ਼ੀਨ
-
ਗੈਲਨ
-
ਬਾਕਸ ਸਟੰਪਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ
-
ਭਾਰ ਮਸ਼ੀਨ
-
ਸੀਲਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਸਰ੍ਹੋਂ ਜਾਂ ਅਨਾਜ, ਪੈਕਿੰਗ ਦੀ ਬੋਤਲ, ਥੈਲੀ ਆਦਿ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Punjab Election 2022 : ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਦੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਸਰਕਾਰ ?
Summary in English: Know the price of mustard after the arrival of new crop!