ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਰੋ ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ ਤੇ ਇਸ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਮਿਲੇਗਾ ਵਧੇਰੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ

ਵਧੇਰੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਮਿਲੇਗਾ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ

ਭਾਰਤ ਕਣਕ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਣਕ ਅਨਾਜ ਲਈ ਉਗਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਫਸਲ ਹੈ। ਅੱਜ ਅੱਸੀ ਆਪਣੇ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨਾਲ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਤਰੀਕੇ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜੋ ਕਣਕ ਦੇ ਝਾੜ 'ਚ ਵਾਧਾ ਕਾਰਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਿਤ ਹੋਣਗੇ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਹ ਵਾਧਾ ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਕਾਰਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀਜ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਾੜੀ ਦਾ ਸੀਜ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਹਾੜੀ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਹੈ।

ਜਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੇਰਲਾ, ਮਨੀਪੁਰ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਣਕ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੂਬੇ ਹਨ।

ਕਣਕ ਦੇ ਵੱਧ ਝਾੜ ਲਈ ਅਪਣਾਓ ਇਹ ਢੰਗ:

ਬੀਜ ਦੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਵਧਾਓ ਝਾੜ

ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਜ ਨੂੰ ਟੇਬੂਕੋਨਾਜ਼ੋਲ 2% ਡੀਐਸ ਜਾਂ ਥੀਰਮ 2 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਨਾਲ ਸੋਧਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

● ਬਿਨਾਂ ਸਿੰਚਾਈ ਵਾਲੀ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਦਾ ਸਮਾਂ 15 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਾਈ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨਮੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਬੀਜੇ ਹੋਏ ਬੀਜ ਦੇ 1000 ਦਾਣਿਆਂ ਦਾ ਭਾਰ 38 ਗ੍ਰਾਮ ਹੋਵੇ ਤਾਂ 100 ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਰਤੋ। ਜੇਕਰ ਹਜ਼ਾਰ ਦਾਣਿਆਂ ਦਾ ਭਾਰ 38 ਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਬੀਜ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਪ੍ਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮ 2 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਧਾਓ।

● ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਬਿਜਾਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੰਦਰਵਾੜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ 15-25 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੀਜ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਸਮੇਂ 2-3 ਸੈ.ਮੀ. ਇਸ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਬੀਜਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਗਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨਮੀ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ। ਕਤਾਰ ਤੋਂ ਕਤਾਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 20 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ, ਬੀਜ ਦੀ ਔਸਤ ਮਾਤਰਾ 100 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਬੀਜ ਦੇ ਆਕਾਰ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕਤਾਰ ਤੋਂ ਕਤਾਰ ਦੀ ਦੂਰੀ 18 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਰੱਖੋ।

● ਪਛੇਤੀ ਬਿਜਾਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਸੰਬਰ ਦਾ ਪੰਦਰਵਾੜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਛੇਤੀ ਬਿਜਾਈ 15 ਤੋਂ 20 ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਛੇਤੀ ਬਿਜਾਈ ਵਿੱਚ, ਔਸਤਨ 125 ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ (ਪਛੇਤੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ, ਹਰੇਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਬੀਜ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵਧਾਓ) ਅਤੇ ਕਤਾਰਾਂ ਦਾ ਫਾਸਲਾ 18 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਰੱਖਣਾ ਉਚਿਤ ਹੋਵੇਗਾ।

ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ

● ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕਣਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਵਰਮੀ ਕੰਪੋਸਟ ਜਾਂ ਹਰੀ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
● ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦ ਵਿੱਚ ਯੂਰੀਆ 110 ਕਿਲੋ, ਡੀਏਪੀ 55 ਕਿਲੋ, ਪੋਟਾਸ਼ 20 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
● ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਪਰਖ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਕਣਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ

ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਣਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਕਣਕ ਦੀ ਚੰਗੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ ਮੱਟਿਆਰ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਖਾਦ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਹਲਕੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਵੀ ਝਾੜ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ

ਕਣਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਖੇਤ ਨੂੰ ਵਾਹੁਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤ ਦੀ ਵਾਹੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਾਹੀ ਕੀਤੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਤ੍ਰੇਲ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਤੋਂ ਨਮੀ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰ ਲਵੇ। ਪਿਛਲੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤ ਨੂੰ ਟਰੈਕਟਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾਹੁਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਖੇਤ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟਰੈਕਟਰਾਂ ਨਾਲ ਵਾਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਦੋ ਜਾਂ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਹਲ ਵਾਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਬਰੀਕ ਅਤੇ ਪਤਲਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਡੂੰਘੀ ਵਾਹੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਣਕ ਦੀ ਇਹ ਕਿਸਮ ਇੱਕ ਸਿੰਚਾਈ 'ਤੇ 55 ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਝਾੜ, 127 ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਿਆਰ

ਨਦੀਨ ਕੰਟਰੋਲ

ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਣਕ ਦੀ ਚੰਗੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਤੰਗ ਅਤੇ ਚੌੜੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਲੇ ਨਦੀਨਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਲਈ ਰਸਾਇਣਕ ਨਦੀਨਨਾਸ਼ਕ ਕਲੋਡੀਨਾਫੌਪ ਪ੍ਰੋਪਾਰਗਾਇਲ 15% + ਮੇਟਸਫੂਰੋਨ ਮਿਥਾਈਲ 1% ਡਬਲਯੂਪੀ 160 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ (Clodinafop Propargyl 15% + Metsulfuron Methyl 1% WP 160 g/acre) ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਚੌੜੇ ਪੱਤੇ ਵਾਲੇ ਨਦੀਨਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ 2,4-ਡੀ 250 ਮਿ.ਲੀ. ਇਸ ਨੂੰ 150 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੋਲ ਕੇ ਵਰਤੋ।

ਸਿੰਚਾਈ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ

● ਕਣਕ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 3 ਤੋਂ 4 ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
● ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸਾਨ ਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਸਿੰਚਾਈ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 40 ਤੋਂ 45 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
● ਤੀਜੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕਿਸਾਨ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 60 ਤੋਂ 65 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕਰਨ।
● ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 80 ਤੋਂ 85 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚੌਥੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
● 5ਵੀਂ ਸਿੰਚਾਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 100 ਤੋਂ 105 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
● ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 6ਵੀਂ ਸਿੰਚਾਈ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 105 ਤੋਂ 120 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਵਾਢੀ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ

ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਾਢੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ 3 ਤੋਂ 4 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਸੁਕਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਣਕ ਦੇ ਬੂਟੇ ਪੀਲੇ ਪੈ ਜਾਣ ਅਤੇ ਬਾਲੀਆਂ ਸੁੱਕ ਜਾਣ ਤਾਂ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਜਦੋਂ ਦਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ 15 ਤੋਂ 20 ਫੀਸਦੀ ਨਮੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਵਾਢੀ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟਰੈਕਟਰ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਥਰੈਸ਼ਰ ਜਾਂ ਬਲਦਾਂ ਨਾਲ ਕਣਕ ਦੀ ਪਿੜਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।