ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਰਾਜ, ਜਿੱਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਖੇਤੀ !

Top 10 Agricultural States in India

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 60-65% ਅਬਾਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਰ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਜਿਓਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੁਰਾਕੀ ਵਸਤਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ , ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀ ਕਾਰੋਬਾਰ (agri-business) ਤੇਜ਼ ਗੱਤੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਕਾਰੋਬਾਰ (Global business) ਵਿਚ ਵੀ ਆਪਣਾ ਭਰਪੂਰ ਯੋਗਦਾਨ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਕਰਿਆਨਾ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਦਾ ਛੇਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਕੁੱਲ ਵਿਕਰੀ ਦਾ 70% ਦਾ ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਹੈ।

ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਅਗਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿੱਚ 20% ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸਮਾਂ ਬੀਤ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਰੁਝਾਨ ਵੀ ਬਦਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨਾਂ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੌਦੇ-ਅਧਾਰਤ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਤੋਂ ਜਾਨਵਰ-ਅਧਾਰਤ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਜਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਦਸ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਜਾਣਾਂਗੇ ਕਿ ਕਿਹੜਾ ਰਾਜ ਅੱਗੇ ਹੈ ਅਤੇ ਕੌਣ ਪਿੱਛੇ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੋਟੀ ਦੇ 10 ਫਸਲ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜ(Top 10 Crop Producing States in India)

ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ
ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਭਾਰਤੀ ਅਨਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਉਤਪਾਦਕ ਹੈ। ਉਥੇ ਹੀ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼,ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। ਚੌਲਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਜੂਟ, ਤਿਲ, ਤੰਬਾਕੂ ਅਤੇ ਚਾਹ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਕੁੱਲ ਉਤਪਾਦਨ 146.05 ਲੱਖ ਟਨ ਹੈ। ਜਿਸਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ 2600 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਕੁੱਲ ਉਤਪਾਦਨ 146.05 ਲੱਖ ਟਨ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੌਲ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼(Uttar Pradesh)
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਰਾਜ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਜਰਾ, ਚਾਵਲ, ਗੰਨਾ, ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਫਸਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਣਕ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਰਾਜ ਵਿੱਚ 22.5 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੌਸਮ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ। ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 96 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ(Punjab)
ਪੰਜਾਬ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉਪਜਾਊ ਸੂਬਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਕਣਕ, ਗੰਨਾ, ਚਾਵਲ, ਫਲ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਥਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਅਨਾਜ ਭੰਡਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕੁੱਲ ਉਤਪਾਦਕ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ 93% ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਨਾਜ ਉਤਪਾਦਨ ਹੈ।

ਗੁਜਰਾਤ
ਗੁਜਰਾਤ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਰਾਜ ਹੈ। ਰਾਜ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਵੇਕਸ਼ੀਲ ਵਿਕਾਸ ਰਣਨੀਤੀ ਅਪਣਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦੋਹਰੇ ਅੰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ। ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਮੌਸਮ ਅਸੰਭਵ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉੱਥੇ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਉਣੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਪਾਹ, ਮੂੰਗਫਲੀ, ਅਰੰਡੀ, ਬਾਜਰਾ, ਤੁਆਰ, ਹਰੇ ਛੋਲੇ, ਤਿਲ, ਝੋਨਾ, ਮੱਕੀ ਅਤੇ ਗੰਨਾ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਉਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਗੁਜਰਾਤ ਕਪਾਹ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਉਤਪਾਦਕ ਰਾਜ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰਨਾਟਕ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦਾ ਨੰਬਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਹਰਿਆਣਾ(Haryana)
ਹਰਿਆਣਾ ਅਗਲਾ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੂਬਾ ਹੈ। ਹਰਿਆਣਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਲਗਭਗ 70% ਵਸਨੀਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਰਿਆਣਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿਚ ਵੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਵੱਡੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ।

ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (Madhya Pradesh)
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਦਾਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਥਾਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੋਇਆਬੀਨ ਅਤੇ ਲਸਣ ਉਗਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਰੋਤ ਕਣਕ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਹੈ। ਉੜਦ, ਸੋਇਆਬੀਨ ਅਤੇ ਅਰਹਰ ਇਸ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਦਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ।

ਅਸਾਮ(Assam)
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਆਸਾਮ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕੰਮ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਅਸਾਮ ਦੂਜੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਵਿਕਸਤ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਆਸਾਮ ਦੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਲਗਭਗ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ 70% ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚਾਹ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚਾਹ ਉਤਪਾਦਕ ਵਿੱਚ ਅਸਾਮ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਹੈ।

ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼(Andra Pradesh)
ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 62% ਆਬਾਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ 77 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਫਸਲ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਜਵਾਰ, ਬਾਜਰਾ, ਮੱਕੀ, ਰਾਗੀ, ਤੰਬਾਕੂ, ਫਲ਼ੀਦਾਰ, ਗੰਨਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵੀ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕਰਨਾਟਕ (Karnataka)
ਕਰਨਾਟਕ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਰਾਜ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਸਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਰਨਾਟਕ ਦਾ ਮੌਸਮ ਖੇਤੀ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਹੈ। ਚਾਵਲ, ਮੱਕੀ, ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਦਾਲ, ਲਾਲ ਮਿਰਚ, ਗੰਨਾ, ਮੂੰਗਫਲੀ, ਸੋਇਆਬੀਨ, ਹਲਦੀ ਅਤੇ ਕਪਾਹ ਕਰਨਾਟਕ ਦੀਆਂ ਸਾਉਣੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਹਨ। ਸਰ੍ਹੋਂ, ਤਿਲ, ਜੌਂ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਮਟਰ ਕਰਨਾਟਕ ਦੀਆਂ ਹਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਹਨ। ਕਰਨਾਟਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ(Chhattisgarh)
ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਰਾਜ ਨੂੰ "ਕੇਂਦਰੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਕਟੋਰਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚਾਵਲ, ਬਾਜਰਾ ਅਤੇ ਮੱਕੀ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਉਗਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੁੱਖ ਫ਼ਸਲਾਂ ਹਨ। ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ 'ਚ 77 ਫੀਸਦੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਰਿਸ਼ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਰਕਬੇ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ 20% ਹੀ ਸਿੰਚਾਈ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕੰਟੇਨਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਟਰ ਦੀ ਬਾਗਵਾਨੀ! ਜਾਣੋ ਇਸ ਦੀ ਵਾਢੀ ਤੱਕ ਦਾ ਤਰੀਕਾ