ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦਾ ਸਹੀ ਢੰਗ
Profitable Farming: ਕਈ ਵਾਰ ਕਿਸਾਨ ਘੱਟ ਖਰਚੇ 'ਤੇ ਚੰਗੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਕਿ ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਖੇਤੀ ਕਰਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਮਿਲ ਸਕੇ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਖਰਚੇ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਦੀ ਲਾਗਤ ਘੱਟ ਹੈ। ਪਰ, ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕਮਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ (Lemongrass) ਦੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮੰਗ ਹੈ। ਮੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੀਮਤ 'ਤੇ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਔਸ਼ਧੀ ਫ਼ਸਲ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤੇਲ ਤੋਂ ਕਈ ਸੁਗੰਧਿਤ ਉਤਪਾਦ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਤੋਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਕਦੋਂ ਕਰੀਏ ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਦੀ ਖੇਤੀ?
ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ (Lemongrass) ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦੀ ਛੇ ਤੋਂ ਸੱਤ ਵਾਰ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਵਾਢੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਤੋਂ ਤੇਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 3 ਤੋਂ 5 ਲੀਟਰ ਤੇਲ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 1,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 2,500 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਵਧਦੀ ਹੈ। ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ (Lemongrass) ਲਈ ਨਰਸਰੀ ਬੈੱਡ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਮਾਂ ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਹੈ।
ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ?
ਸੋਕੇ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਘੱਟ ਲਾਗਤ ਵਾਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲਾਭ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਖਾਦ ਅਤੇ ਬੀਜ ਜੋੜਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲਾਗਤ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਲਗਭਗ 10 ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ 55-60 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਰਸਰੀ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਚਾਹੁਣ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਪੌਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਨਰਸਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਰਸਰੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਦੇ ਬੂਟੇ ਜੂਨ-ਜੁਲਾਈ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਵਿਚ 70-80 ਦਿਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਮਾਨਸੂਨ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀਆਂ 5-6 ਕਟਿੰਗਜ਼ ਲੈ ਕੇ ਪੱਤੇ ਕੱਢੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਬੰਜਰ ਜਾਂ ਘੱਟ ਉਪਜਾਊ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਅਗਲੇ 6 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਚੰਗੇ ਝਾੜ ਲਈ, ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਦੀ ਸੁਆਹ ਪਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 2-3 ਨਦੀਨਾਂ ਅਤੇ 8-10 ਸਿੰਚਾਈਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Profitable Farming: ‘ਪੀਲਾ ਸੋਨ੍ਹਾ” ਜਾਂ ਫਿਰ ਸੁਨਿਹਰੀ ਮਸਾਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ ਧੰਦਾ, ਇੱਕ ਏਕੜ 'ਚੋਂ ਢਾਈ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ Income
ਕਿੰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਮਾਈ?
ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ 30,000 ਤੋਂ 40,000 ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕਰਨੇ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ 5-6 ਕਟਿੰਗਜ਼ ਲੈ ਕੇ ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪੱਤੇ ਕੱਢੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੱਤਿਆਂ ਤੋਂ ਤੇਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਲੈਮਨ ਗਰਾਸ ਆਇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 1,000 ਤੋਂ 2,500 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੁੱਕੀ ਲੈਮਨ ਗ੍ਰਾਸ ਤੋਂ ਚਾਹ ਪੱਤੀ ਵੀ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੈਮਨ ਗਰਾਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ 2 ਤੋਂ 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸਾਲਾਨਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
Summary in English: Profitable Farming Profitable Crop Invest 30,000 to 40,000 rupees for lemongrass farming, earn 2 to 3 lakh rupees
