Moong Cultivation: ਮੂੰਗ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ! ਜਾਣੋ ਬਜ਼ਾਰੀ ਕੀਮਤ

Moong Cultivation

ਕਿਸਾਨ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਣ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਉਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਘਟ ਲਾਗਤ ਵਿਚ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਮੂੰਗ ਦੀ ਖੇਤੀ (moong cultivation) ਹੈ। ਜਿਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਜਰੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਓਂਕਿ ਇਸ ਖੇਤੀ ਵਿਚ ਘਟ ਲਾਗਤ ਤੇ ਜਲਦ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਸਭਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਾਸੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ, ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਤਿਆਰ ਹੋਕੇ ਬਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਧੀਆ ਕੀਮਤ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਕਿਸਾਨ ਹੁਣ ਆਰਥਕ ਤੌਰ ਤੇ ਮਜਬੂਤ ਬਣਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੂੰਗੀ ਤੋਂ ਸਿਰਫ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਮੂੰਗੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਖੇਤ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਮੂੰਗੀ ਬੀਜਣ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ 20 ਤੋਂ 30 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਮਿੱਟੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਦਾ 79 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਮੂੰਗੀ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ(production of moong bean)

ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਦਿਨੋਂ-ਦਿਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ 47 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ 87 ਹਜ਼ਾਰ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 44 ਹਜ਼ਾਰ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਦੇ ਕਰੀਬ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਜੇਕਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੇ 90 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਸੀ। 60 ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਤਿਆਰ ਹੋ ਕੇ ਮੰਡੀ 'ਚ ਵਿਕਣ ਵਾਲੀ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਫਸਲ ਇਸ ਸਾਲ 1 ਲੱਖ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਣਕ ਦੀ ਫਸਲ ਕੱਟੀ ਗਈ ਹੈ, ਹੁਣ ਕਿਸਾਨ ਖਾਲੀ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਨ।

ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਅਨੁਸਾਰ ਮੂੰਗੀ ਦੀ (moong crop)ਬਿਜਾਈ ਲਈ 20 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਢੁੱਕਵਾਂ ਸਮਾਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਕਿਸਾਨ 30 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਖਰਚਾ ਅਤੇ ਚੰਗਾ ਭਾਅ (Low cost and good price in the cultivation of moong)

ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤੀ ਖੇਤੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਘੱਟ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਪਕ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੁੱਲ 60 ਤੋਂ 65 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੰਗ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ 24 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੱਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਤੱਤ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਭਾਅ ਚੰਗਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਕੀਮਤ 7500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ।

ਮੂੰਗ ਦੀਆਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ(Improved varieties of moong)

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੀ ਕਿਸਮ ਬੀਜ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰੋ।

ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ- PDM-139 (ਸਮਰਾਟ), IPM-205-7 (ਵਿਰਾਟ), IPM-410-3 (ਸ਼ਿਖਾ), MH-421 

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਟਮਾਟਰਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਅਪਣਾਓ ਇਹ ਤਰੀਕਾ!

ਖੇਤੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੰਮ (Farming preparation and other work)

ਮੂੰਗੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਦਰਮਿਆਨੀ ਦੁਮਟੀਆਂ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀਆਂ ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਢੁਕਵੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਦੀ ਦਰ 25 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਵੱਧ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲੈਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ 20:40:20 ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ: ਸਪੂਰ: ਪੋਟਾਸ਼ ਖਾਦ ਅਤੇ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਨਦੀਨਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਵੱਲ ਵੀ ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪੇਂਡੀਮੇਥਾਈਲੀਨ 30 ਈਸੀ ਲਗਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ। 750 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਉਗਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਇਮਿਜ਼ਾਥਾ 'ਤੇ ਪਾਓ।