Organic Fertilizer: ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਿਹਾਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਮੇਤ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜੈਵਿਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹਾੜੀ, ਸਾਉਣੀ ਅਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਹ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਕਾਰਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਗੋਬਰ ਅਤੇ ਵਰਮੀ ਖਾਦ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਝਾੜ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕੁਦਰਤੀ ਖਾਦ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਝਾੜ ਵਧੇਗਾ ਸਗੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਵਧੇਗੀ।
ਦਰਅਸਲ, ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਮੱਛੀ ਖਾਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਣ ਕੇ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਚੌਂਕ ਜਾਣਗੇ, ਕਿ ਭਲਾ ਮੱਛੀ ਦੀ ਵੀ ਕੋਈ ਖਾਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ ਪੌਦਿਆਂ ਲਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੱਛੀ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਉਪਜਾਊ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਜਾਂ ਬਗੀਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਵੇਗੀ, ਇਸ ਨਾਲ ਝਾੜ ਵਧੇਗਾ।
ਮੱਛੀ ਨਾਲ ਵਧਦੀ ਹੈ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ
ਮੱਛੀ ਖਾਦ ਨੂੰ ਫਿਸ਼ ਫਰਟੀਲਾਈਜ਼ਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੰਜਰ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਵੀ ਉਪਜਾਊ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ ਦਾ ਕੋਈ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਖਾਦ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਪੌਦਿਆਂ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ ਵਿੱਚ ਫਾਸਫੋਰਸ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਪੌਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਓ ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ
ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੱਛੀ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਅਤੇ ਛਿੱਲਾਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਸੜ ਕੇ ਖਾਦ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਮਰੀ ਹੋਈ ਮੱਛੀ ਖਰੀਦ ਕੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਦੱਬ ਦਿਓ। ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਮੱਛੀ ਸੜ ਕੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਖਾਦ ਫਿਸ਼ ਫਰਟੀਲਾਈਜ਼ਰ ਜਾਂ ਮੱਛੀ ਖਾਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Organic Fertilizer: ਗਊ ਮੂਤਰ ਅਤੇ ਗੋਬਰ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਓ ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰੋ ਜੈਵਿਕ ਖਾਦ, ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇਗਾ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦਨ
ਮੱਛੀ ਖਾਦ ਦੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ
ਖੇਤੀ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮੱਛੀ ਖਾਦ ਦੇ ਕਈ ਫਾਇਦੇ ਹਨ। ਮੱਛੀ ਦੀ ਖਾਦ ਵਿੱਚ ਫਾਸਫੋਰਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਉਪਜਾਊ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।
Summary in English: Make barren soil fertile with the help of this fertilizer, plants will grow faster, crop yields will double.