Fodder Crop: ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮੱਝਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਗਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮੱਝਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 5 ਅਜਿਹੇ ਘਾਹ ਦੇ ਬਾਰੇ 'ਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਸਗੋਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧੀਆ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿਵੇਂ...?
ਦੇਸ਼ 'ਚ ਵਧਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਿਚਾਲੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਦਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ 'ਤੇ ਵੀ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਕਣਕ, ਛੋਲਿਆਂ ਅਤੇ ਦਾਲਾਂ ਦੀ ਸੁੱਕੀ ਤੂੜੀ ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਖੁਆਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਕਾਰਨ ਦੁੱਧ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਦੀਆਂ 5 ਕਿਸਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਸ਼ੂਆਂ ਲਈ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਾ ਆਵੇ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Green Manuring with Sunnhemp: ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ ਵਰਦਾਨ
ਇਹ 5 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਘਾਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਕਾਂ ਲਈ ਵਰਦਾਨ:
1. ਨੇਪੀਅਰ ਘਾਹ- ਗੰਨੇ ਵਰਗੀ ਦਿਖਣ ਵਾਲੀ ਨੇਪੀਅਰ ਘਾਹ ਨੂੰ ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹਾਥੀ ਘਾਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਘਾਹ ਨੂੰ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵਧਣ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਦੇਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪਸ਼ੂ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਿਰਫ਼ 2 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਨੇਪੀਅਰ ਘਾਹ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚੁਸਤੀ ਵੀ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ।
2. ਬਰਸੀਮ ਘਾਹ- ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਅਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਵਰਗੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਬਰਸੀਮ ਘਾਹ ਨੂੰ ਉਗਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਆਸਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਦੁੱਧ ਦੇਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵੀ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪਸ਼ੂ ਇਸ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਨੂੰ ਬੜੇ ਚਾਅ ਨਾਲ ਖਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਪੇਟ ਭਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁੱਧ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਵੀ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਇਸ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਨਦੀਨ ਤੋਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨੂੰ 40 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਨੁਕਸਾਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੋ ਬਚਾਅ
3. ਜਿਰਕਾ ਘਾਹ- ਜਿਰਕਾ ਘਾਹ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗੁਜਰਾਤ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਉਗਾਉਣਾ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
4. ਪੈਰਾ ਘਾਹ- ਦਲਦਲੀ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮੀ ਵਾਲੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਪੈਰਾ ਘਾਹ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਝੋਨੇ ਵਾਂਗ, ਪੈਰਾ ਘਾਹ 2-3 ਫੁੱਟ ਪਾਣੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੰਪਰ ਉਤਪਾਦਨ ਵੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। 70-80 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਹਰ 35-40 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
5. ਗਿੰਨੀ ਘਾਹ- ਛਾਂਦਾਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਨੀ ਘਾਹ ਨੂੰ ਵਰਦਾਨ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਫਲਾਂ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਆਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਿੰਚਾਈ ਵਾਲੀ ਦੁਮਟੀਆ ਮਿੱਟੀ ਇਸ ਲਈ ਚੰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਡਿੱਗੇ ਹੋਏ ਘਾਹ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਬੀਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਲਈ ਨਰਸਰੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਜੁਲਾਈ-ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਦਸੰਬਰ ਤੱਕ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਯਕੀਨੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
Summary in English: Low Cost Farming, benefits agriculture as well as animal husbandry