ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਛਾਪ ਸਕਦੇ ਹੋ ਚੰਗੇ ਨੋਟ, ਔਸਤਨ ਝਾੜ 100 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ

ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ (Kasuri Fenugreek) ਦੀ ਉੱਨਤ ਕਾਸ਼ਤ ਬਾਰੇ, ਜੋ 42 ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਦੇਵੇਗੀ ਔਸਤਨ ਝਾੜ 100 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ...

ਹੁਣ ਕਿਸਾਨ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਮਾਲੋਮਾਲ

ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ (Kasuri Fenugreek) ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਨ ਮੇਥੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਸੂਰੀ ਡਿਲ ਦੇ ਹਰੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਇਸ ਦੇ ਸੁੱਕੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਮੰਗ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਖੁਸ਼ਬੂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਥਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ (Kasuri Fenugreek) ਦੀ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਜੋ 42 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ 100 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਝਾੜ ਦੇਵੇਗੀ।

ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ (Kasuri Fenugreek) ਇੱਕ ਠੰਢੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੱਧਮ ਨਮੀ ਵਾਲਾ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ ਇਸ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਠੰਡ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਹੈ. ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਰੇਤਲੀ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ, ਜੋ ਕਿ ਜੈਵਿਕ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹਨ, ਕਸੂਰੀ ਡਿਲ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਆਦਰਸ਼ ਹਨ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵੀ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਇਸ ਮੇਥੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਤੋਂ ਪੇਟ ਦਰਦ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕਬਜ਼ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਅਤੇ ਟੌਨਿਕ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ ਦੀ ਖੇਤੀ (Kasuri Fenugreek Cultivation) ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਆਓ ਕਰੀਏ ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ (Kasuri Fenugreek Cultivation)

● ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਮੌਸਮ

ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਇਸ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ ਪਹਿਲਆਂ ਪੜਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਠੰਢੀ ਆਬੋਹਵਾ ਮੰਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੱਕਣ ਸਮੇਂ ਗਰਮ ਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਮੌਸਮ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

● ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ

ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਬੀਜੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਵਧੀਆ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਵਾਲੀ ਰੇਤਲੀ ਮੈਰਾ ਜ਼ਮੀਨ ਢੁਕਵੀਂ ਹੈ।

● ਕਾਸ਼ਤ ਦੇ ਢੰਗ

ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ : ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਖੇਤ ਦੀ ਵਹਾਈ ਕਰਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਤਿਆਰ ਕਰੋ। ਹਰ ਵਹਾਈ ਪਿਛੋਂ ਸੁਹਾਗਾ ਫੇਰੋ।

ਬੀਜ ਦੀ ਮਾਤਰਾ: 10 ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਵਰਤੋ। ਇਕ ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਨੂੰ 2.5 ਗ੍ਰਾਮ ਥੀਰਮ ਨਾਲ ਸੋਧ ਕੇ ਬੀਜੋ।

ਬਿਜਾਈ ਦਾ ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਢੰਗ: ਹਰੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਅਤੇ ਬੀਜ ਵਾਲੇ ਦੀ ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਬੀਜ ਨੂੰ ਪੋਰ ਰਾਹੀਂ ਸਿਆੜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ 20 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਵਿੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਪੋਰ ਦਿਉ।

ਖਾਦਾਂ: ਹਰੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ 30 ਕਿਲੋ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ (65 ਕਿਲੋ ਯੂਰੀਆ) ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਓ। ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਬਿਜਾਈ ਵੇਲੇ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਦੋ ਬਰਾਬਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ ਕਟਾਈ ਵੇਲੇ ਪਾਓ।

ਨਦੀਨਾਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ: ਸ਼ੁਰੂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਬਹੁਤ ਸਹਿਜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਨਦੀਨਾਂ ਦੀ ਬੜੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਦੋ ਗੋਡੀਆਂ, ਪਹਿਲੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 3 ਹਫ਼ਤੇ ਪਿਛੋਂ ਅਤੇ ਦੂਸਰੀ 5 ਤੋਂ 6 ਹਫ਼ਤੇ ਪਿਛੋਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।

ਸਿੰਚਾਈ: ਬਿਜਾਈ ਚੰਗੇ ਵੱਤਰ ਵਿੱਚ ਕਰੋ । ਬਾਰਸ਼ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ 4 ਤੋਂ 5 ਪਾਣੀ ਦਿਓ। ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਣੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 7-10 ਦਿਨਾਂ ਪਿੱਛੋਂ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਪਾਣੀ ਲੋੜ ਪੈਣ ਤੇ ਦਿਉ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਮੱਕੀ-ਆਲੂ-ਪਿਆਜ਼ ਅਤੇ ਹਲਦੀ-ਪਿਆਜ ਦੀ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ ਲਈ ਪੀਏਯੂ ਵੱਲੋਂ ਸਿਫਾਰਸ਼ਾਂ

● ਕਟਾਈ, ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਮੰਡੀਕਰਨ

ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਜਦੋਂ ਲਗਭਗ 25 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਕੱਦ ਕਰ ਲਵੇ, ਕੱਟ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਲ 3 ਕਟਾਈਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੀਜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਅੱਧ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਪੱਕ ਕੇ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ
ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੱਟੋ ਜਦੋਂ ਬੀਜ ਦੀਆਂ ਫਲੀਆਂ ਭੂਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਸੁੱਕ ਜਾਣ। ਕੱਟੀ ਹੋਈ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਫ਼ਰਸ਼ ਤੇ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਲਓ ਅਤੇ ਸੁੱਕਣ ਦਿਓ। ਬੀਜ ਨੂੰ ਭੰਡਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਕਾਅ ਲਓ।

● ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ ਦੀ ਉੱਨਤ ਕਿਸਮ

ਕਸੂਰੀ ਸੁਪਰੀਮ (2014) (Kasuri Supreme (2014)) : ਇਸ ਦੇ ਹਰੇ ਬੂਟੇ ਅਰਧ-ਖੜ੍ਹਵੇਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਤਣਾ ਨਾਜੁਕ ਅਤੇ ਪੱਤੇ ਚੌੜੇ, ਤਿੰਨ ਪੱਤੀਏ ਅਤੇ ਹਲਕੇ ਹਰੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੂੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਸਮ ਦੇਰ ਨਾਲ ਨਿਸਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕਟਾਈਆਂ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਕਟਾਈ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 42 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੂਟੇ ਦਾ ਔਸਤਨ ਕੱਦ 42 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੈ। ਹਰੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਔਸਤਨ ਝਾੜ 100 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਹੈ।

ਕਸੂਰੀ ਮੇਥੀ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ:

● ਹਿਸਾਰ ਸੋਨਾਲੀ (Hisar Sonali)
● ਹਿਸਾਰ ਸੁਵਰਨਾ (Hisar Suvarna)
● ਹਿਸਾਰ ਮਾਧਵੀ (Hisar Madhvi)
● ਹਿਸਾਰ ਮੁਕਤਾ (Hisar Mukta)