'ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੋਲੀਆਂ' ਨਾਲ ਹੋਵੇਗੀ ਸਿੰਚਾਈ
Good News For Farmers: ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਘੱਟ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਹਰ ਕੋਈ ਚਿੰਤਿਤ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਹੁਣ ਇਕ ਰਾਹਤ ਭਰੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਨੇ ਪੂਸਾ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਨਾਮਕ ਪਦਾਰਥ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜੋ 2 ਜਾਂ 3 ਵਾਰ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕਰੇਗਾ।
Hydrogel Technique: ਦੇਸ਼ ਦੀ ਖੇਤੀ ਮਾਨਸੂਨ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲਈ ਮਾਨਸੂਨ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ 'ਤੇ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਤੋਂ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਕਿ ਹੁਣ ਨਾ ਸਿਰਫ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲਾ ਪਾਣੀ, ਸਹੋਂ ਛੱਪੜਾਂ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਘਟਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਧਾਰਨ ਕਰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ 'ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੋਲੀਆਂ' ਹੁਣ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਸੰਜੀਵਨੀ ਬੂਟੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨਗੀਆਂ।
ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ (Hydrogel) ਕੀ ਹੈ?
ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਇੱਕ ਪਾਣੀ ਸੋਖਣ ਵਾਲੀ ਪੌਲੀਮਰ ਸਮੱਗਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੁਪਰ ਐਬਸੋਰਬੈਂਟ ਪੋਲੀਮਰ, ਵਾਟਰ ਜੈੱਲ, ਐਸਏਪੀ (ਸੁਪਰ ਐਬਸੋਰਬੈਂਟ ਪੋਲੀਮਰ)। ਇਹ ਸਿੰਥੈਟਿਕ (ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ) ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਤੋਂ 400 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸੋਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਨਤੀਜਿਆਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਗਬਾਨੀ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਪਾਣੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਲ ਕਿੰਨੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
-ਸਟਾਰਚ ਗ੍ਰਾਫਟ ਕੋਪੋਲੀਮਰ (Starch graft copolymers)
-ਕਰਾਸ-ਲਿੰਕਡ ਪੋਲੀਐਕਰੀਲੇਟਸ (Cross-linked Polyacrylates)
-ਕਰਾਸ-ਲਿੰਕਡ ਪੋਲੀਐਕਰੀਲਾਮਾਈਡਜ਼ (Cross-linked Polyacrylamides)
-ਐਕਰੀਲਾਮਾਈਡ - ਐਕਰੀਲੇਟ ਕੋਪੋਲੀਮਰਸ (Acrylamide- acrylate copolymers)
ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਖੇਤੀ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਲਾਭ
ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ: ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਤੋਂ 400 ਗੁਣਾ ਤੱਕ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸੋਖ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਲੀਚਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਨ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਭਰਪਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਬੀਜ ਦੀ ਉਗਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ: ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਦੁਆਰਾ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਪਾਣੀ ਬੀਜ ਦੀ ਪਰਿਪੱਕਤਾ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਉਗਣ ਲਈ ਨਮੀ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਬੀਜ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਗਣ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਠੰਡੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ: ਉਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਤਾਪਮਾਨ 0 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਦੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਨਮੀ, ਜੰਮਣ ਅਤੇ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸੋਖਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |
ਸੋਕੇ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ: ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਸੋਕੇ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਬੱਚਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਲ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਰੇਤਲੀ ਮਿੱਟੀ, ਪਹਾੜੀ ਵਹਾਅ ਅਤੇ ਢਲਾਣ ਵਾਲੇ ਖੇਤਾਂ ਤੋਂ ਲੀਚਿੰਗ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।
ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਘੱਟ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ: ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਅਤੇ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਏ ਗਏ ਰਸਾਇਣਾਂ ਨੂੰ ਸੋਖ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਪੌਦੇ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਰੁਕੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਪੈਸੇ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰਦਾ ਹੈ: ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਲ ਖੇਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਟਾਵ ਅਤੇ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਰੋਕ ਕੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਲਾਗਤ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਦਯੋਗਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਜਾਂ ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਵਿੱਚ ਬਾਗਬਾਨੀ ਲਈ, ਸੋਕਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : Potato Farming: ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਰਾਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਆਲੂ ਦੀ ਖੇਤੀ! ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ 'ਚ ਹੋਵੇਗਾ ਵਾਧਾ!
ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋ ਤਰੀਕੇ
ਡਰਾਈ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ: ਰੇਤਲੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਸੁੱਕਾ ਪੋਲੀਮਰ ਪੀਪੀਏਐਮ ਜਾਂ ਪੀਵੀਏ ਮਿੱਟੀ ਦੀ 15-25 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 'ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਪਦਾਰਥ, ਜੋ ਕਿ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਫੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਵੀ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਪੌਲੀਮਰ ਤਾਂ ਹੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਇਹ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸੋਖਣ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲਵੇ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੇ।
ਵੈੱਟ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ: ਇਹ ਵਿਧੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਪੋਲੀਮਰ ਦੀ ਇਸ ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਿੰਚਾਈ ਦੌਰਾਨ ਪਾਣੀ ਦੀ ਖਪਤ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਪੌਲੀਮਰ ਜੋ ਕਿ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਣ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਪੌਲੀਮਰ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਉੱਤੇ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸੁਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸਹੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਬਣਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਟਾਵ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ, ਹਾਈਡ੍ਰੌਲਿਕ ਚਾਲਕਤਾ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕੰਡੀਸ਼ਨਰਾਂ ਦੀ ਵੰਡ 'ਤੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ
ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਪੋਲੀਮਰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਕੁਝ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਓਨੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿੰਨੀ ਇੱਥੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੇਠਾਂ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ:
-ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਮੁਤਾਬਕ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਪੋਲੀਮਰ ਦੁਆਰਾ ਸੋਖਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਲੂਣ ਜਾਂ ਆਇਨਾਂ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਕੀਕਤ ਥੋੜੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਆਇਨ ਅਤੇ/ਲੂਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਲਈ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
-ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਿੱਟੀ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਉਚਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਲ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਜੇਕਰ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਹੈ।
-ਹਾਈਡ੍ਰੋਜੇਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਕੀਮਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਸਾਧਾਰਨ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਸਸਤੀ ਹੋਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਲਾਗਤ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਮੁੱਲ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਹੈ।
Summary in English: Good News: New technology becomes a life-giving herb! Irrigation will now be with 'water tablets'!
