ਜ਼ੈਦ ਅਤੇ ਸਾਉਣੀ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਰੋ ਉੜਦ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ
Black Gram Farming: ਉੜਦ ਇੱਕ ਦਾਲ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉੜਦ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਫਸਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੱਕਣ ਲਈ ਲਗਭਗ 60 ਤੋਂ 65 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਹਾੜੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਕਿਸਾਨ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਾਨ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਉੜਦ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ, ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਟ੍ਰੀਟਮੈਂਟ ਅਤੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਬਿਜਾਈ ਨਾ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਚੰਗਾ ਝਾੜ ਨਹੀਂ ਲੈ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਉੜਦ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਫ਼ਸਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰ ਹੋ ਸਕੇ ਅਤੇ ਵਧੀਆ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਉੜਦ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਉਣੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉੜਦ ਦੀ ਖੇਤੀ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉੜਦ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਹਰਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉੜਦ ਦੀ ਦਾਲ 'ਚ 23 ਤੋਂ 27 ਫੀਸਦੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉੜਦ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਉੜਦ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਝਾੜ ਲੈਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣਾ ਖੇਤ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘੀ ਵਾਹੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਹੁਣ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਵਾਰ ਕਲਟੀਵੇਟਰ ਨਾਲ ਖੇਤ ਵਾਹੁਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਖੇਤ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਸਲ ਨੂੰ ਦੀਮਕ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ 25 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕੁਇਨਲਫਾਸ 1.5% ਪਾਊਡਰ ਖਿਲਾਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਚੋਣ
ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉੜਦ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਉੜਦ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਹੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲ 45 ਤੋਂ 50 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੰਗਾ ਝਾੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ 15 ਤੋਂ 20 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਕਿਸਾਨ ਹੁਣ ਹਰ ਸੀਜ਼ਨ 'ਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ Vegetable Farming, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਵਿਕਸਿਤ ਨਵੀਂ ਤਕਨੀਕ
ਉੜਦ ਦੀਆਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
ਉੜਦ ਦੀਆਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਤ ਉੜਦ 31, ਪੰਤ ਉੜਦ 40, ਸ਼ੇਖਰ 1, ਉਤਰਾ, ਆਜ਼ਾਦ ਫੁਲਾਦ 1, ਸ਼ੇਖਰ 2, ਸ਼ੇਖਰ 3, ਮਾਸ਼ 1008, ਮਾਸ਼ 479, ਮਾਸ਼ 391, ਆਈਪੀਯੂ 02-43 ਅਤੇ ਡਬਲਯੂਬੀਯੂ 108 ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਗਰਮੀ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਉੜਦ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ
ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਉੜਦ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬੀਜ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ 20 ਤੋਂ 25 ਕਿਲੋ ਉੜਦ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਬੀਜ 3 ਗ੍ਰਾਮ ਥੀਰਮ ਉੱਲੀਨਾਸ਼ਕ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ, ਜੋ ਜ਼ਮੀਨ ਅਤੇ ਫਸਲ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਫਕੋ ਦੇ ਸਾਗਰਿਕਾ, ਨੈਨੋ ਡੀਏਪੀ ਨਾਲ ਵੀ ਉੜਦ ਦੇ ਬੀਜ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਇਸਦੇ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ 600 ਗ੍ਰਾਮ ਰਾਈਜ਼ੋਬੀਅਮ ਕਲਚਰ ਲੈ ਕੇ 1 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾਓ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 250 ਗ੍ਰਾਮ ਗੁੜ ਪਾਓ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰੋ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਠੰਡਾ ਹੋਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਉੜਦ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਛਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ, ਸੁਕਾ ਕੇ ਬੀਜਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਉੜਦ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ
ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉੜਦ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ 40 ਤੋਂ 45 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਇਸ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਫੁੱਲ ਆਉਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਝਾੜ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Summary in English: Cultivate urad in zaid and kharif season, Urad Ki Kheti, Profitable Crop Urad, Farmers Income, summer urad improved varieties, temperature resistance crop, black gram
