ਇਸ ਫੁੱਲ ਦੇ ਬੀਜ-ਛਿਲਕੇ-ਪੱਤੀਆਂ ਤੋਂ ਮਿਲੇਗਾ ਬੰਪਰ ਮੁਨਾਫ਼ਾ
Safflower: ਭਾਰਤ 'ਚ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਵਪਾਰਕ ਖੇਤੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੁਸ਼ਬੂ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਫੁੱਲਾਂ 'ਚ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਹੈ ਕੁਸੁਮ (Safflower), ਜਿਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕੁਸੁਮ (Safflower) ਇੱਕ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲਾ ਫੁੱਲ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬੀਜ, ਛਿਲਕੇ, ਪੱਤੀਆਂ, ਤੇਲ, ਸ਼ਰਬਤ ਸਭ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਵਾਈ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਫੁੱਲ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਰੋਗੀਆਂ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਕੁਸੁਮ (Safflower) ਦੇ ਤੇਲ ਵਾਲੇ ਸਾਬਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੇਂਟ, ਵਾਰਨਿਸ਼, ਲਿਨੋਲੀਅਮ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਸੀਮਤ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਪੌਦਾ 120-130 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਵੱਲ ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਆਕਰਸ਼ਿਤ, ਬਾਗਬਾਨੀ ਅਤੇ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਪਾਲਣ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ
ਕੁਸੁਮ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰੇਗੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਲੋਮਾਲ
● ਜਲਵਾਯੂ: ਕੁਸੁਮ (Safflower) ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਉਗਣ ਲਈ 15 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਝਾੜ ਲਈ 20-25 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਬਿਜਾਈ ਕਰਨੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਠੰਡ ਨਾਲ ਉਗਣ 'ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
● ਢੁਕਵੀਂ ਜ਼ਮੀਨ: ਉਚਿਤ ਪਾਣੀ ਦੇ ਨਿਕਾਸ ਵਾਲੀ ਉਪਜਾਊ ਜ਼ਮੀਨ ਕਸਤੂਰੀ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਚੰਗੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਵੱਧ ਝਾੜ ਲੈਣ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਡੂੰਘੀ ਕਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਉਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ PH ਮੁੱਲ 5-8 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
● ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ: ਖੇਤ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਝੋਨੇ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2-3 ਹਲ ਵਾਹੁਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਖੇਤ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਸੁਮ (Safflower) ਦੇ ਬੀਜ ਉਗਣ ਸਮੇਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨਮੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਹੁਣ ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਮਹੀਨੇ 'ਚ 25 ਤੋਂ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਕਮਾਈ, ਜਾਣੋ ਕਿਵੇਂ?
● ਬਿਜਾਈ: ਕੇਸਰ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ 10 ਤੋਂ 15 ਕਿਲੋ ਬੀਜ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਕਤਾਰ ਤੋਂ ਕਤਾਰ ਦਾ ਫਾਸਲਾ 45 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਫਾਸਲਾ 20 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਨਿਕਾਸੀ ਦਾ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਬੰਧ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ।
● ਸਿੰਚਾਈ: ਕੁਸੁਮ (Safflower) ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ। ਇਸ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਿੰਚਾਈ ਬੀਜ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 30-40 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੁੱਲ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਵੱਧ ਝਾੜ ਮਿਲ ਸਕੇ।
● ਵਾਢੀ: ਕੁਸੁਮ (Safflower) ਦੇ ਬੂਟਿਆਂ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੰਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਦਸਤਾਨੇ ਪਾ ਕੇ ਸਵੇਰੇ ਕਟਾਈ ਕਰੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੰਡੇ ਨਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਸੁੱਕ ਜਾਣ ਤਾਂ ਹੇਠਲੇ ਟਾਹਣੀਆਂ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੱਢ ਦਿਓ। ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ 2-3 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਧੁੱਪ ਵਿਚ ਸੁਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਬਾਅਦ 'ਚ ਡੰਡਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮਡਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
● ਮੁਨਾਫਾ: ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਵਿੱਚ ਕੁਸੁਮ (Safflower) ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ 9-10 ਕੁਇੰਟਲ ਤੱਕ ਦਾ ਝਾੜ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬੀਜ, ਛਿਲਕੇ, ਪੱਤੀਆਂ, ਤੇਲ, ਸ਼ਰਬਤ ਸਭ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਭਾਅ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਕਿਸਾਨ ਬੰਪਰ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
Summary in English: Profitable Farming of safflower, Farmers will get good profit
