ਰੱਖੀ ਹੋਈ ਖੁਸ਼ੀ ਬੀਜ ਹੈ, ਸਾਂਝੀ ਖੁਸ਼ੀ ਫੁੱਲ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖਿੜਨ ਵਾਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਲੈਣ ਲਈ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਸੰਤੁਲਿਤ ਵਰਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਖੇਤ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਪੌਦਿਆਂ ਦਾ ਵਾਧਾ ਵੀ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸੰਤੁਲਿਤ ਖਾਦ ਕਿ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਕਿਸੀ ਸਥਾਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੀ ਮਿੱਟੀ , ਫ਼ਸਲ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਦੇ ਅੱਧਾਰ ਤੇ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ, ਫਾਸਫੋਰਸ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ ਵਰਗੇ ਮੁੱਖ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਅਨੁਪਾਤ ਸਹੀ ਸਮੇਂ ਤੇ ਸਹੀ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ , ਤਾਕਿ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਲਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕੇ । ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਟੈਸਟ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਖਾਦ ਦੀ ਉੱਚ ਅਨੁਪਾਤ ਦਾ ਸਹੀ ਨਿਧਾਰਣ ਕਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਫੁੱਲਾਂ ਵਿਚ ਸਪਲਾਈ ਕਿੱਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਖਾਦ ਦੀ ਆਮ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਅਨੁਪਾਤ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਨਣ ਦੇ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਪੜ੍ਹੋ :-
ਮੈਰੀਗੋਲਡ ਫੁੱਲ:
ਮੈਰੀਗੋਲਡ ਦੀ ਖੇਤੀ ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਰੂਪ ਤੋਂ ਕਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਕ ਸਾਲ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਿਚ ਮੈਰੀਗੋਲਡ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਦੇ ਫੂਲਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਾਲਾ , ਪੂਜਾ ਦੇ ਗੁਲਦਸਤੇ , ਸਜਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ , ਵਿਆਹਵਾਂ ਤੇ , ਧਾਰਮਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ , ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਲਈ ਕਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਆਹਵਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦੇ ਫੁਲ ਵੇਚਕੇ ਆਮਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਮੈਰੀਗੋਲਡ ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਤੇਲ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਖਾਦ
ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਉਤਪਾਦਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ 10-15 ਟਨ ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਦੇ ਇਲਾਵਾ 100 ਕਿਲੋ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ, 80-100 ਕਿਲੋ ਫਾਸਫੋਰਸ ਅਤੇ 80-100 ਕਿਲੋ ਗੋਬਰ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਹੁਣ ਵੇਲੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ , ਫਾਸਫੋਰਸ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਦੀ ਪੂਰੀ ਅਨੁਪਾਤ ਖੇਤ ਦੀ ਅਖ਼ੀਰਲੀ ਵਾਹੁਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਮਿੱਲਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ , ਜਦ ਕਿ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਅੱਧੀ ਅਨੁਪਾਤ 25.30 ਦੇ ਬਾਅਦ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
ਗਲੈਡੀਓਲਸ:
gladiolus ਨਾਮ ਲਾਤੀਨੀ ਸ਼ਬਦ gladius ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਤਲਵਾਰ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਤਲਵਾਰ ਵਰਗੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਕੰਦ ਨੂੰ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਰਾਣੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਖਾਦ
ਗਲੈਡੀਓਲਸ ਵਿੱਚ ਖਾਦ ਅਤੇ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਉਪਜ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਘਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਨਾਲ ਹੀ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਵਿਚ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਹਲ ਵਾਹੁਣ ਸਮੇਂ 50 ਕੁਇੰਟਲ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਗੋਬਰ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੜੀ ਹੋਈ ਖਾਦ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਿਲਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਗੋਹੇ ਦੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਲਕੀ ਸਿੰਚਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਰੀਆ ਟਾਪ ਡਰੈਸਿੰਗ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੂੜੀ ਅਤੇ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫੁੱਲ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਬਣਨ ਵਾਲੇ ਕੰਦਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਸੰਖਿਆ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗੁਲਦਾਉਦੀ:
ਗੁਲਦਾਉਦੀ ਨੂੰ ਸੇਵੇਂਟੀ ਅਤੇ ਚੰਦਰਿਕਾ ਦੇ ਨਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਗੁਲਦਾਉਦੀ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਬਣਾਵਟ , ਆਕਾਰ , ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਰੰਗ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਦੁੱਜਾ ਫੁਲ ਹੋਵੇ । ਇਸ ਦੇ ਫੁਲ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ਬੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਫੁੱਲਣ ਦਾ ਸਮੇਂ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਫਿਰ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੁਲਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਖੇਤੀ ਮੁਖ ਰੂਪ ਤੋਂ ਕੱਟੇ ਹੋਏ (ਡੰਡੀ ਦੇ ਨਾਲ)ਅਤੇ ਢਿੱਲੇ (ਡੰਡੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ) ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਟੇ ਹੋਏ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮੇਜ਼ ਦੀ ਸਜਾਵਟ, ਗੁਲਦਸਤੇ ਬਣਾਉਣ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਜਾਵਟ ਅਤੇ ਢਿੱਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੇ ਮਾਲਾ, ਵੇਨੀ ਅਤੇ ਗਜਰੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਖਾਦ
ਇਕ ਹੈਕਟੇਅਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਲਈ 20-25 ਟਨ ਗੋਬਰ ਦੇ ਨਾਲ 100 -150 ਕਿਲੋ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ,90 -100 ਕਿਲੋ ਸਪੂਰ ਅਤੇ 100 -150 ਕਿਲੋ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਗੋਬਰ ਦੀ ਖਾਦ ਦੀ ਖੇਤ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੀ ਸਮੇਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਮਿੱਲਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਦੀ 2/3 ਅਨੁਪਾਤ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ ਦੀ ਪੂਰੀ ਅਨੁਪਾਤ ਬਿਜਾਈ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਓ। ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਬਚੀ ਹੋਈ ਅਨੁਪਾਤ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ 40 ਦਿੰਨਾ ਬਾਅਦ ਜਾਂ ਕਲੀ ਬਨਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
ਰਜਨੀਗੰਧਾ
ਬਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਕੰਦ ਕਟੇ ਹੋਏ ਫੁਲ ਅਤੇ ਢਿਲੇ ਫੁਲ ਦੋਹੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵਿਕਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਦੀ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਲਈ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਦੇ ਫੁੱਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤਕ ਤਾਜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਿੰਨਾ ਖਰਾਬ ਹੋਏ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਭੇਜੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੰਦ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਅਨੁਪਾਤ ਮਿੱਟੀ ਟੈਸਟ ਦੇ ਬਾਅਦ ਹੀ ਤਹਿ ਕਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਕੰਦ ਨੂੰ ਪੋਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਸੰਤੁਲਿਤ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿਚ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਖਾਦ
ਫਾਸਫੋਰਸ ਦੀ ਪੂਰੀ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਤਿਆਰੀ ਸਮੇਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਬੀਜਣ ਵੇਲੇ ਪਹਿਲੀ, ਦੂਜੀ ਕੰਦ ਲਾਉਣ ਤੋਂ 30 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਕੰਦ ਲਾਉਣ ਤੋਂ 90 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ। ਜੇਕਰ ਪਿਛਲੀ ਫ਼ਸਲ ਲੈ ਲਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਖਾਦਾਂ ਦੀ ਅਨੁਪਾਤ ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਵੀ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਗੁਲਾਬ
ਗੁਲਾਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਬਹੁਤ ਲਾਭ ਦਾਇਕ ਹੈ ਅਤੇ ਆਸਾਨੀ ਤੋਂ ਉਗਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਕਟੇ ਹੋਏ ਫੁਲ ਗੁਲਾਬ ਜਲ , ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਤੇਲ , ਗੁਲਕੰਦ , ਇਤਰ ਦੀ ਮਾਲਾ , ਟਿਊਲਿਪਸ, ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਚ ਵਰਤਣ ਦੇ ਲਈ ਗੁਲਾਬ ਉਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਖਾਦ
ਛਾਂਟੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 10 ਕਿਲੋ ਸੜੇ ਹੋਏ ਗੋਬਰ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਮਿੱਲਾ ਕੇ ਛਾਂਟੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੰਗੀ ਗੁਣਵਤਾ ਵਾਲੇ ਫੁਲ ਬਣਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ਖਾਦ ਪਾਉਣ ਦੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਨਵੀਆਂ ਟਹਿਣੀਆਂ ਪੁੰਗਰਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ 200 ਗ੍ਰਾਮ ਨਿੰਮ ਦਾ ਚੂਰਾ, 100 ਗ੍ਰਾਮ ਬੋਨ ਪਾਊਡਰ ਅਤੇ 50 ਗ੍ਰਾਮ ਰਸਾਇਣਕ ਖਾਦ ਪ੍ਰਤੀ ਪੌਦਾ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਮਿਸ਼ਰਣ ਦੋ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਭਾਵ ਇੱਕ ਯੂਰੀਆ, ਸੁਪਰਫਾਸਫੇਟ, ਪੋਟਾਸ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ! PNB ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਓਵਰਡ੍ਰਾਫਟ ਸਹੂਲਤ
Summary in English: How to manage flower nutrition in winter season