ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਭਕਾਰੀ ਧੰਦਾ ਹੈ। ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਕਾਰੋਬਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਵੇਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਢੰਗ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਕਾਰੀ ਸਿੱਧ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਡੇਅਰੀ ਇੰਟਰਪਰੇਂਯੋਰ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਸਕੀਮ (Dairy Entrepreneur Development Scheme) ਚਲਾਇਆ ਹੈ। ਡੀਈਡੀਐਸ DEDS ਸਕੀਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 1 ਸਤੰਬਰ 2010 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕੁੱਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਲਾਗਤ ਦੇ 33.33 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿਭਾਗ 10 ਮੱਝਾਂ ਦੀ ਡੇਅਰੀ ਨੂੰ 7 ਲੱਖ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।
ਮਹਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਕਿ ਕਾਮਧੇਨੁ ਅਤੇ ਮਿੰਨੀ ਕਾਮਧੇਨੁ ਸਕੀਮ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਦੇ ਲਈ ਮੱਝਾਂ ਦੇ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਆਪਣੇ ਕੋਲੋਂ ਭਾਰੀ ਰਕਮ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਜੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵੀ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖੀ ਹੁੰਦੀ, ਤਾਂ ਕਈ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ,ਤਾ ਛੋਟੀ ਡੇਅਰੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਵੀ ਇਹ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਰੁਕ ਗਏ ਸਨ। ਹੁਣ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਡੇਅਰੀ ਇੰਟਰਪਰੇਂਯੋਰ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਸਕੀਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਫਾਈਲ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਮਿਲਦਿਆਂ ਹੀ ਸਬਸਿਡੀ ਵੀ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਏਗੀ। ਆਮ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਲਈ 25 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਅਤੇ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀ ਵਰਗ ਲਈ 33 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਸਬਸਿਡੀ ਸਬੰਧਤ ਡੇਅਰੀ ਅਪਰੇਟਰ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗੀ।
ਪਸ਼ੂਪਾਲਣ ਦੇ ਲਈ ਕਰਜ਼ਾ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲੇਗਾ ?
ਲੋਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਪਸ਼ੂਪਾਲਕ ਨੂੰ ਕਿਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀਕਰਣ ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਨੇੜਲੇ ਪਸ਼ੂ ਕੇਂਦਰ ਜਾ ਕੇ ਨਾਬਾਰਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਫਾਰਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਫਾਰਮ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਸ਼ੂਪਾਲਨ ਨੂੰ ਬੈਂਕ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਫਾਰਮ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਪਏਗਾ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੈਂਕ ਵਲੋਂ ਪਸ਼ੂਪਾਲਕ ਦੇ ਆਵੇਦਨ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਕੇ ਨਾਬਾਰਡ ਨੂੰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਫਿਰ ਨਾਬਾਰਡ ਪਸ਼ੂਪਾਲਕ ਨੂੰ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇਣ ਲਈ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਲਾਭ ਉਹੀ ਪਸ਼ੂਪਾਲਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਜਿਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਲੀਤਾ ਹੋਵੇ।
DEDS ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ
ਵਪਾਰਕ ਬੈਂਕ
ਖੇਤਰੀ ਬੈਂਕ
ਰਾਜ ਸਹਿਕਾਰੀ ਬੈਂਕ
ਰਾਜ ਸਹਿਕਾਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਬੈਂਕ
ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਜੋ ਨਾਬਾਰਡ ( ਨਾਬਾਰਡ ) ਤੋਂ ਮੁੜ ਵਿੱਤ ਲਈ ਯੋਗ ਹਨ
DEDS ਯੋਜਨਾ ਲੋਨ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼
ਜੇ ਕਰਜ਼ਾ 1 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਕਾਗਜ਼ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖਣੇ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
|ਜਾਤੀ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ
ਪਛਾਣ ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ
ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਨਕਲ
ਯੋਜਨਾ ਸਬੰਧਤ ਜਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ
ਉੱਦਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੀ ਲਾਗਤ ਦਾ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 10 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਖੁਦ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਜੇ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 9 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਬਸਿਡੀ ਬੈਕ ਐਂਡਡ ਸਬਸਿਡੀ ( Back Ended Subsidy) ਹੋਵੇਗੀ। ਬੈਕ ਐਂਡਡ (Back Ended ) ਦੁਆਰਾ, ਸਾਡਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ‘NABARD’ ਨਾਬਾਰਡ ਦੁਆਰਾ ਸਬਸਿਡੀ ਉਸ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਏਗੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਤੇ ਉਹ ਬੈਂਕ ਉਹ ਪੈਸਾ ਲੋਨ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਜਮਾ ਰੱਖੇਗਾ
ਮੱਝ / ਗਾਵਾਂ ਪਾਲਣ ਲਈ ਲੋਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼
ਜੇ ਕਰਜ਼ਾ 1 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਝ ਕਾਗਜ਼ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖਣੇ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜਾਤੀ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ
ਪਛਾਣ ਪੱਤਰ ਅਤੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ
ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਨਕਲ
ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਬਾਰੇ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਲਈ, ਤੁਸੀਂ https://www.nabard.org/content.aspx?id=591 'ਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹੋ
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ :- ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ, ਜਾਣੋ- ਲਾਭ, ਚੰਗੀ ਨਸਲਾਂ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ
Summary in English: Loans up to Rs 7 lakh and 25% subsidy for animal husbandry also, know how to apply